Jakie dokumenty musi posiadać kierowca ciężarówki? Przegląd formalności i obowiązków

Praca kierowcy ciężarówki to nie tylko prowadzenie pojazdu — to również codzienne zmaganie się z dokumentacją, kontrolami i formalnościami, które są nieodłącznym elementem tej profesji. Każda trasa, każdy kurs wymaga posiadania odpowiednich dokumentów – zarówno w wersji papierowej, jak i cyfrowej. Brak któregokolwiek z nich może skutkować wysokim mandatem, opóźnieniami, a nawet zatrzymaniem pojazdu przez służby kontrolne.

W tym artykule przedstawiamy, jakie dokumenty musi posiadać kierowca TIR-a, zarówno w transporcie krajowym, jak i międzynarodowym.

Dowód osobisty lub paszport

Choć może to wydawać się oczywiste, wielu kierowców wciąż zapomina o konieczności posiadania ważnego dokumentu tożsamości. W przypadku transportu międzynarodowego, zwłaszcza poza Unię Europejską, niezbędny może być paszport.

Prawo jazdy odpowiedniej kategorii

Podstawowym dokumentem uprawniającym do prowadzenia pojazdów ciężarowych jest prawo jazdy kategorii C lub C+E. Warto zadbać, by dokument był:

• aktualny,

• bez błędów w danych,

• z wpisanym kodem 95 (potwierdzającym ukończenie kwalifikacji zawodowej).

Brak tego kodu oznacza, że kierowca nie może wykonywać przewozu zarobkowego.

Świadectwo kwalifikacji zawodowej (kod 95)

Kierowca wykonujący przewóz drogowy musi posiadać świadectwo kwalifikacji zawodowej. To dokument, który potwierdza odbycie szkolenia okresowego lub kursu kwalifikacji wstępnej. W praktyce jest on wpisywany do prawa jazdy jako wspomniany kod 95.

Bez ważnej kwalifikacji kierowca nie może legalnie pracować w transporcie.

Karta kierowcy

Kierowcy pojazdów wyposażonych w tachograf cyfrowy muszą posiadać kartę kierowcy, wydawaną przez PWPW. Służy ona do zapisu danych o czasie jazdy, przerwach i odpoczynkach. Jest dokumentem imiennym i nie może być udostępniana innym osobom.

Karta musi być zawsze sprawna i aktualna — a w przypadku jej zgubienia należy niezwłocznie powiadomić odpowiednie instytucje.

Dowód rejestracyjny pojazdu i OC

Choć najczęściej dokumenty pojazdu posiada przewoźnik, kierowca musi mieć je przy sobie lub mieć do nich dostęp:

• dowód rejestracyjny pojazdu i przyczepy/naczepy,

• potwierdzenie zawarcia polisy OC,

• badania techniczne – aktualne i ważne.

W niektórych krajach UE wymagane są również dokumenty w wersji przetłumaczonej lub międzynarodowej.

Dokumenty przewozowe

W zależności od rodzaju transportu, kierowca powinien mieć przy sobie:

• list przewozowy CMR – w transporcie międzynarodowym,

• dokumenty WZ lub faktury – w transporcie krajowym,

• karty załadunkowe, instrukcje przewozowe – przy przewozie ładunków niebezpiecznych,

• potwierdzenia odpraw celnych – jeśli wymagane.

Dokumenty te są podstawą do weryfikacji legalności i zgodności transportu z przepisami prawa.

Ewidencja czasu pracy i wykresówki

W przypadku tachografów analogowych, kierowca musi mieć przy sobie:

• tarczki (wykresówki) – z ostatnich 28 dni pracy,

• wydruki z tachografu cyfrowego – jeśli wymagane,

• oświadczenia o nieprowadzeniu pojazdu – jeśli przez kilka dni kierowca nie pracował.

Dokumentacja ta może być kontrolowana przez ITD, policję, a także podczas kontroli zagranicznych.

Upoważnienia i zezwolenia

W niektórych przypadkach kierowca musi mieć przy sobie dodatkowe dokumenty, takie jak:

• zezwolenie na przewóz ładunków ponadnormatywnych,

• certyfikat ADR – przy przewozie towarów niebezpiecznych,

• licencja wspólnotowa lub jej wypis – dla przewoźnika,

• zezwolenie na przewozy kabotażowe – w krajach UE.

Brak tych dokumentów może skutkować wysokimi karami i zatrzymaniem pojazdu.

Dokumenty osobiste kierowcy

Poza dokumentami typowo zawodowymi, kierowca w trasie powinien mieć przy sobie:

• kartę EKUZ lub ubezpieczenie zdrowotne – w razie nagłej potrzeby,

• certyfikat szczepień lub zaświadczenie COVID (jeśli wymagane przez dany kraj),

• numer alarmowy do spedytora lub firmy – w przypadku awarii lub kontroli.

Dobrze przygotowany kierowca to nie tylko bezpieczniejszy transport, ale też mniej stresu podczas ewentualnych kontroli.

Jak się zabezpieczyć przed problemami?

Aby uniknąć problemów w trasie, warto:

• sprawdzić kompletność dokumentów przed każdym wyjazdem,

• posiadać kopie w formie elektronicznej (na pendrive lub w chmurze),

• regularnie uczestniczyć w szkoleniach i aktualizować wiedzę,

• korzystać z checklist przygotowanych przez firmę przewozową.

Współczesny kierowca to nie tylko kierowca — to także logistyk, kontroler, reprezentant firmy i opiekun ładunku. Dlatego tak istotne jest, by był dobrze przygotowany — również od strony formalnej.